Vladajuća većina u Narodnoj Skupštini Republike Srpske danas na posebnoj sjednici predlaže nove zaključke koji otvaraju prostor izlasku na izbore, iako je parlament krajem avgusta tražio opšti bojkot. Opozicija odgovara da vlast ruši sopstvene odluke i pokušava preko Skupštine započeti kampanju SNSD-a.
Narodna skupština RS raspravlja o odluci CIK-a BiH da 23. novembra organizuje prijevremene izbore za predsjednika RS, nakon što je Centralna izborna komisija oduzela mandat Miloradu Dodiku. U odnosu na zaključke iz avgusta — kojima je NSRS tražila da nijedna stranka ne učestvuje — današnja rasprava označava obrt.
Šef kluba SNSD-a Srđan Mazalica poručio je da je “više stranaka najavilo kandidature uprkos zaključcima” te da bi to “dovelo u krizu funkcionisanje institucija”, pa je, kako kaže, cilj većine “zaštita interesa RS”, čak i ako to znači promjenu stava.
“Ako prihvatimo izbore, to će biti zato što smo mi tako odlučili, a ne CIK”, rekao je Mazalica.
Mazalica tvrdi da su opozicione stranke iz RS-a, najavom kandidatura za predsjednika, prekršile zaključke koje je ranije usvojila NSRS i time otvorile put institucionalnoj krizi. Kaže da su zaključci važili za sve, da se očekivalo poštovanje većinske odluke i od onih koji nisu glasali za nju, te da je opozicija svojim potezom legitimisala odluke Kristijana Šmita i presudu Dodiku.
„Opozicija je direktno ovo srušila, priznala Šmita i njegove zakone te osudila predsjednika Republike Srpske”, rekao je Mazalica u uvodnom izlaganju.
Predsjednik NSRS Nenad Stevandić naglasio je da Ujedinjena Srpska neće imati kandidata i poručio da SNSD “korektno traži da se Skupština odredi”.
Premijer Savo Minić upozorio je na “kosovski scenario” ako opozicija sama izađe na birališta: “Pričamo o tome da predsjednika Srpske ne izabere 15 biračkih mjesta.”
Opozicija uzvraća da vlast sada poništava sopstvene odluke.
Šef kluba SDS-a Ognjen Bodiroga podsjetio je da je upravo većina zahtijevala bojkot i zabranila institucijama RS bilo kakvu pripremu izbora: “Sad to izbacujete i optužujete nas za ‘rušenje jedinstva’.”
Igor Crnadak (PDP) ocijenio je sjednicu kao “početak kampanje SNSD-a za prijevremene izbore”.
“Mučno je slušati sve što vlast priča; ponašaju se kao nastavnik prema đacima, a ova sjednica služi kao start SNSD-ove kampanje za prijevremene izbore. Svako od nas ima pravo da kaže da li je nešto dobro ili loše i da ima svoje mišljenje. Nastavljate politiku sukoba, podjela našeg naroda i sukoba sa čitavim svijetom“, rekao je Crnadak.
“Potrebno je bilo samo da prođe nekoliko sedmica pa da režim ponovo klekne i kapitulira, pogazi odluke i Zaključke koje su predložili i usvojili prije dvadesetak dana, podviju rep i ponovo zakažu Posebnu sjednicu Narodne skupštine Republike Srpske”, rekao je Nebojša Vukanović, lider Liste za pravdu i red.
Boris Pašalić (SNSD) optužio je opoziciju da već “sprema kancelarije” novom predsjedniku u Bijeljini i Istočnoj Ilidži — tvrdnja koju opozicija naziva spinom.
Ministar unutrašnjih poslova Željko Budimir tvrdi da su “izmjenama zakona ozakonjeni pritisci na RS” i poziva na “odgovornost”.
“Inkriminisanjem krivičnog djela rušenje ustavnog poretka krenuće tihi egzodus Srba sa ovog prostora, zbog čega molim narodne poslanike za odgovornost danas. Znam da postoje problemi u SDS-u. Nemojte pominjati imena kao što je Nikola Poplašen. Pozovite profesora Poplašena, moga prijatelja i pitajte ga šta on misli o ovoj situaciji”, rekao je Budimir.
U praktičnom dijelu, satnica CIK-a već teče: izborni rokovi startaju 25. septembra, prijave političkih subjekata traju do 29. septembra, koalicije se prijavljuju u periodu 6–7. oktobra, a imena kandidata za predsjednika podnose se 10–14. oktobra do 16 sati.
Budžet za izbore procijenjen je na 6,4 miliona KM, od čega 5 miliona za biračke odbore.
Podsjetimo, 22. augusta ove godine NSRS je izmijenila Zakon o referendumu kako bi formirala posebnu komisiju i raspisala referendum za 25. oktobar o (ne)prihvatanju odluka Kristijana Šmita, presude Suda BiH protiv Milorada Dodika i odluke CIK-a o oduzimanju njegovog mandata.
Usvojeni zaključci tada su odbacili „svaki vid kolonijalne uprave“, proglasili neprihvatljivim visokog predstavnika, Sud BiH i CIK, pozvali da Dodik nastavi obavljati funkciju „u punom kapacitetu“ i izričito tražili da se na prijevremene izbore ne ide.
Kolegijum je zadužen da pripremi „Rezoluciju o samoupravljanju/samoopredjeljenju“, a Skupština je istog dana prihvatila ostavku premijera Radovana Viškovića — čime je RS u tom trenutku, formalno, ostala i bez predsjednika (nakon odluke CIK-a) i bez predsjednika Vlade.
GERILA
