Komentar Nenada Stevandića u vezi sa hapšenjem Milana Miličevića razotkriva matricu selektivne pravde u Republici Srpskoj.
Hapšenje Milana Miličevića, lidera Srpske demokratske stranke i načelnika Teslića, izazvalo je snažan politički i društveni odjek u Republici Srpskoj. Dodatnu pažnju izaziva pokušaj Nenada Stevandića da „smiri situaciju“ komentarom koji, umjesto toga, razotkriva duboku istinu o političkom funkcionisanju Republike Srpske.
Република Српска је демократско друштво и нико није крив док му све инстанце не пресуде
Шта ја или неко други мисли о оптуженом и тужиоцу не смије бити узрок насиља.
Милорад Додик нема ништа са случајем јер му др Миличевић политички одговара на челу СДС-а и не може га угрозити.
— Ненад Стевандић (@nenad_stevandic) June 10, 2025
Stevandić je, kometarišući Miličevićevo hapšenje, između ostalog napisao da “Milorad Dodik nema ništa sa slučajem jer mu dr Miličević politički odgovara na čelu SDS-a i ne može ga ugroziti”. Pored namjere da se dodvori Miloradu Dodiku, postavlja se pitanje šta je Stevandić mislio pod tim da Dodik nema ništa sa slučajem jer mu Miličević politički odgovara? Šta bi bilo da mu ne odgovara? Jedna rečenica i cijela konstrukcija o nezavisnosti pravosuđa u Republici Srpskoj počinje da se ljulja.
Podsjećamo, Miličević je uhapšen juče u akciji „Blok“. Tereti se za korupciju, a prema informacijama Republičkog javnog tužilaštva, u njegovom posjedu pronađeno je oko 400.000 KM u gotovini. Opozicija tvrdi da je hapšenje politički motivisano, dok su građani Teslića i Banjaluke izašli na ulice u znak podrške. SDS je to nazvao „udarom na opoziciju“.
Međutim, Stevandićeva izjava lansira pitanje koje nadilazi sam slučaj: šta se dešava kada neki opozicionar prestane da „odgovara“ vladajućoj strukturi?
Stevandićeva poruka ima tri nivoa značenja. Prvo, sugeriše da pravosudni postupci nisu inicirani zbog krivičnih djela, već u zavisnosti od političke prijetnje. Drugo, implicira da predsjednik Republike Srpske ima potencijalni uticaj na tok i iniciranje istraga, što baca sumnju na trodiobu vlasti. Treće, upućuje opozicionim liderima tihu prijetnju – „dok god ste slabi, ne diramo vas“.
Upravo takva matrica koristi se godinama. Kome režim ne može da parira argumentima, parira istragama.
Šta bi bilo da Miličević ne “odgovara”?
Ako je politička sudbina opozicionara u Republici Srpskoj određena time da li su vlastima „bezopasni“, onda se za one koji ne spadaju u tu kategoriju otvara čitav spektar represivnih mehanizama. Iskustvo iz prethodnih godina pokazuje jasan obrazac djelovanja.
U slučajevima kada opozicioni lideri postanu previše “samostalni” ili počnu da ozbiljno ugrožavaju interese vladajuće strukture, prva faza najčešće uključuje unutrašnje udare – izazivanje raskola unutar opozicione stranke, ohrabrivanje „preletača“ i stvaranje frakcija spremnih na saradnju sa režimom. Takva praksa bila je jasno vidljiva u razbijanju DNS-a i SP-a nakon 2020. godine.
Ukoliko to ne uspije, slijedi medijski linč. Režimski mediji lansiraju montirane afere, dok bot mreže i politički komentatori na društvenim mrežama vode hajke protiv „izdajnika“ ili „stranih plaćenika“. Slično su targetirani Jelena Trivić i Nebojša Vukanović u vrijeme kada su predstavljali najozbiljniju prijetnju SNSD-u.
Treća linija udara obuhvata finansijsku obustavu – uskraćivanje sredstava, selektivne inspekcije, blokade budžetskih transfera. Grad Banja Luka pod Draškom Stanivukovićem bio je primjer takve vrste pritiska.
Ako ni to ne da rezultate, slijedi pravosudna represija. Tužilaštva otvaraju istrage protiv opozicionih lidera često neposredno pred izbore ili važne političke događaje. Takav obrazac vidimo u slučaju Milana Miličevića.
Konačno, ako politička i institucionalna sredstva ne postignu efekat, preostaju prijetnje i fizički pritisak, bilo kroz napade na članove porodice, imovinu ili same opozicionare. Napadi na Nebojšu Vukanovića i njegovu imovinu svjedoče da režim ne isključuje ni ovu vrstu nasilja kada smatra da je politički oportuno.
Organizacije poput OSCE-a i Transparency Internationala već godinama upozoravaju da su institucije u Republici Srpskoj sve podložnije političkom pritisku. Procesi protiv opozicionara se aktiviraju u politički zgodnim trenucima, dok slučajevi korupcije u vlasti najčešće ostaju bez sudskog epiloga.
Suština Stevandićevog komentara je u tome da on nije rekao da pravosuđe djeluje nezavisno, nego da Dodik nije umiješan jer mu Miličević ne smeta. Time je, možda nenamjerno, potvrdio najopasniju pretpostavku da se zakoni u Republici Srpskoj ne primjenjuju zbog kršenja, nego zbog procjene da li ste korisni ili opasni. I da će vas, ako postanete opasni, sustići „pravda“ – selektivna, politički tempirana i medijski ispraćena.
Gerila.info
