Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik oštro je reagovao na navode slovenačkog istraživačkog portala Necenzurirano.si, koji je objavio tekst u kojem se dovodi u vezu s kontroverznim poslovima vezanim za firmu Viaduct iz Portoroža i zaštitarsku kompaniju Centurion iz Bijeljine. Istovremeno, Centralna banka Bosne i Hercegovine je, postupajući po odluci visokog predstavnika Kristijana Šmita, izvršila ključni korak ka isplati 56 miliona evra slovenačkoj firmi – iz sredstava koje su prikupljene na osnovu putarina i koje su do sada bile blokirane na entitetskom nivou.
Dodik tvrdi da je meta “prljave kampanje” koju vode “domaći akteri uz pomoć stranih medijskih platformi”. Kako kaže, navodi Necenzurirano.si da je povezan sa slovenačkom firmom Centurion, kao i da je dio šire mreže paraobavještajnih struktura, potpuno su neistiniti.
“Firma Centurion nema ama baš nikakve veze sa mnom, što gotovo svi u Banjaluci znaju. Osnovala ju je 2005. Nova banka sa isključivim ciljem da smanji troškove transporta i čuvanja novca. U trenutku osnivanja, većinski vlasnici Nove banke bili su slovenački fond Poteza, Prva Grup, penzioni fond iz Slovenije i IFC – članica Svjetske banke, koja je imala pravo veta u svim važnim odlukama. Nakon što je firma upala u poslovne probleme, podignut je kredit od 3,5 miliona KM, koji nije mogao biti vraćen. Nova banka je tada ugasila firmu i tražila način da naplati dug, nudeći zaštitarskim firmama da preuzmu posao prevoza i osiguranja novca, uz uslov da otplate kredit. Na tu ponudu se odazvao Sektor sekjuriti koji je banci vratio kredit i avans. Toliko o navodnim “tajnim poslovima” – sve je bilo javno, poslovno i čisto, i bez ijedne veze sa mnom”, istakao je Dodik.
Dodik dalje navodi da je “portal Necenzurirano odavno prepoznat kao glasilo liberalno-lijevih krugova, koje funkcioniše u sklopu šire mreže finansirane od strane međunarodnih fondacija i organizacija povezanih s nekadašnjim strukturama Demokratske partije SAD, a čiji se politički i ideološki uticaj na Balkanu ogleda kroz djelovanje brojnih nevladinih organizacija i medijskih ispostava”.
“U tom smislu, Necenzurirano nije izuzetak, već pravilo – dio šire propagandne platforme koja pokušava da, prenoseći iste tekstove i optužbe u više zemalja, stvori privid međunarodnog pritiska i opravda vlastite konstrukcije”, ističe predsjednik RS.
Podsjećamo, tekst slovenačkog portala ukazuje da su poslovne veze između firme Viaduct, njenog predstavnika Damjana Beliča, te firme Centurion duboko ukorijenjene u bezbjednosno-političkim strukturama RS. Belič, bivši predsjednik Nadzornog odbora Slovenačkog državnog holdinga, bio je vlasnik Centuriona, firme za koju se tvrdi da je bila dio mreže za ilegalno prisluškivanje u Brčkom.
Prema tvrdnjama portala, upravo je ta mreža igrala ulogu u arbitraži u kojoj je BiH izgubila više od 110 miliona KM, nakon što je RS 2013. godine jednostrano raskinula koncesiju za izgradnju hidroelektrana na Vrbasu i dodijelila je Elektroprivredi RS-a.
U međuvremenu, Centralna banka BiH je potvrdila da je po nalogu Kristrijana Šmita prebacila 120 miliona KM Ministarstvu finansija i trezora BiH, u svrhu isplate duga firmi Viaduct. Sredstva su povučena iz rezervi akumuliranih od putarina, pri čemu je naglašeno da se radi o sredstvima koja su pripisivana udjelu Republike Srpske, a ne sredstvima iz budžetskih rashoda entiteta.
Šmit je precizirao da ova odluka „neće uticati na plaćanja ili usluge za građane Republike Srpske“, te da se ne radi o novcu namijenjenom budžetu entiteta već o neutralizaciji međunarodne arbitražne presude.
Iako je isplata formalno izvršena, iz Republike Srpske i dalje stižu protivljenja. Ministar finansija BiH Srđan Amidžić (SNSD) osporio je validnost računa na koji novac treba biti prebačen, tvrdeći da se nalazi na Kanalskim ostrvima, da nema dokaza o stvarnim vlasnicima i da „Ministarstvo finansija neće učestvovati dok se ne razjasni vlasnička struktura“.
Opozicija u RS traži hitno otvaranje parlamentarne istrage. Šef Kluba poslanika PDP-a Igor Crnadak zatražio je vanrednu sjednicu, poručivši da se „praksi nekažnjivosti mora stati u kraj“. „Ovo mora biti slučaj u kojem ćemo zajedno utvrditi odgovornost. Nećemo prihvatiti stav da ‘niko nije kriv’“, rekao je Crnadak, ukazujući na dugogodišnje ignorisanje mogućeg sukoba interesa.
Gerila.info
