Građanska inicijativa “Za Plan” uputila je javni apel odbornicima Skupštine grada Banjaluka da podrže prijedlog kojim bi se odmah obustavile sve nove izmjene i izrada regulacionih planova – sve dok se ne usvoji novi Urbanistički plan grada. O ovom prijedlogu odbornici će odlučivati na sjednici zakazanoj za ponedjeljak, 23. juna.
Inicijativa je, u skladu sa Zakonom o građanskoj inicijativi i referendumu, priložena uz 1.556 potpisa građana, a već je jednoglasno podržana od strane skupštinske Komisije za prostorno uređenje, što, kako navode iz inicijative, jasno pokazuje da “zakonitost, struka i javni interes moraju imati prednost nad privatnim i parcijalnim interesima”.
“Urbana teritorija grada već je obuhvaćena postojećim regulacionim planovima, koji mogu biti temelj za planski razvoj – ali ne i za dalje improvizacije bez strateške osnove”, poručuju iz ove građanske inicijative.
U saopštenju se podsjeća da je prema Zakonu o uređenju prostora i građenju RS jasno propisano da se regulacioni planovi mogu donositi samo na osnovu usvojenog urbanističkog plana. S obzirom na to da Banjaluka danas funkcioniše na osnovu plana iz 1975. godine, svaki novi regulacioni plan, upozoravaju iz inicijative, zapravo krši važeću zakonsku proceduru i otvara prostor za “urbanističku stihiju, gubitak identiteta naselja i urušavanje kvaliteta života građana”.
Podsjećamo, inicijativa “Za Plan” nastala je iz građanskog otpora neplanski vođenoj urbanizaciji Banjaluke. Bez institucionalne ili političke podrške, okuplja građane koji zahtijevaju da se razvoj grada vrati pod okrilje zakona, struke i javnog interesa.
Prikupljanje potpisa za ovu inicijativu počelo je u martu 2025. na tri gradske lokacije – Trgu Krajine, ispred Narodnog pozorišta RS i kod male pijace u Boriku. Za kratko vrijeme prikupljeno je više od potrebnih 1.000 potpisa, čime je inicijativa stekla zakonski legitimitet da se o njoj odlučuje u Skupštini grada.
“Ovo nije peticija, već formalni pravni mehanizam koji obavezuje Skupštinu da razmatra građanski prijedlog”, pojasnio je ranije Aleksandar Jokić, koordinator inicijative.
Članica inicijativnog odbora Sanda Vukojević podsjeća da je izrada novog Urbanističkog plana započeta još 2020. godine, te da je dokument bio na javnom uvidu, ali nikada nije usvojen.
“Bez urbanističkog plana, svaki novi regulacioni plan nema zakonski osnov, jer ne postoji viši dokument sa kojim bi morao biti usklađen”, dodaju iz inicijative.
U više navrata građani su organizovali proteste protiv izgradnje koja narušava izgled i funkcionalnost grada, a Banjaluka je, kako navode iz inicijative, pretvorena u prostor čije oblikovanje diktiraju investitorski interesi, umjesto stručnog plana.
“Grad ne treba da se gradi “od slučaja do slučaja” – već na osnovu jasne i javne vizije budućnosti”, dodaju u saopštenju ove građanske inicijative.
Odluka Skupštine grada 23. juna neće biti samo o urbanizmu, već i o tome da li glas građana ima težinu pred zakonodavnim tijelom. Ako odbornici odbace zahtjev građana i preporuku vlastite komisije, šalju jasnu poruku o tome čije interese uistinu zastupaju.
GERILA
