Predsjedništvo BiH nije prihvatilo, na današnjoj sjednici, da dug Republike Srpske prema slovenačkom Vijaduktu vraća Centralna banka Bosne i Hercegovine.
Član Predsjedništva iz Republike Srpske Željka Cvijanović nije glasala za ovu odluku. Ranije je odluku da CEntralna banka vraća dug Vijaduktu donio Savjet ministara BiH.
Dok se čeka da se vidi na koji način će šteta biti plaćena Vijaduktu ključno je nekoliko pitanja. Kako je Vijadukt uopšte dobio koncesiju prvo je od tih pitanja za čiji odgovor je sada kasno. Drugo ključno pitanje je zašto je Vlada Republike Srpske dala koncesiju preduzeću HE na Vrbasu pored postojećih koncesija koje je imao Vijadukt. Treće pitanje je zašto je Vlada Republike Srpske odbila ponudu za nagodbu sa Slovencima koja bi koštala mnogostruko manje od aktuelnog odštetnog zahtjeva sa kamatama nakon presude u Vašingtonu.
Zanimljivo je da je EPRS odnosno HE na Vrbasu prilikom potpisivanja ugovora o koncesiji sa Vladom Republike Srpske na sebe preuzela rizik u slučaju eventualnog odštetnog zahtjeva i štete.
Dug Republike Srpske prema Vijaduktu po arbitražnoj presudi iz Vašingtona dnevno raste za 18 000 maraka.
Kako je sve počelo?
Republika Srpska je 2004. godine potpisala sporazum o koncesiji sa kompanijom HES Vrbas, vrijedan 165 miliona evra. Tu kompaniju osnovao je slovenački Viadukt s ciljem pravljenja dvije hidroelektrane na Vrbasu. Međutim, 2013. godine Vlada Republike Srpske Elektroprivredi Republike Srpske daje koncesiju za izgradnju hidroelektrane Bočac 2, svega nekoliko kilometara od jedne od elektrana koju je trebalo da gradi Viadukt.
Vlada Srpske je nakon toga odbila sve slovenačke prijedloge za nagodbu nakon čega je uslijedio arbitražni spor u Vašingtonu koji je BiH odnosno Republika Srpska izgubila. Vlada RS je tražila poništenje te odluke uz obećanje da će isplatiti dug ukoliko se to dogodi ali arbitražno vijeće u Londonu je odbilo taj zahtjev.
Izgradnja HE Bočac 2, zbog čega je i nastao spor sa Viaductom, Elektroprivredu Republike Srpske koštala je blizu 50 miliona maraka. Tadašnji predsjednik NSRS Nedeljko Čubrilović je prilikom izgradnje te HE rekao da će od nje višestruku korist imati Republika Srpska, Elektroprivreda RS kao i lokalne zajednice.
Inače, kada je počela izgradnja HE Bočac 2 mediji u Republici Srpskoj su upozoravali na potencijalnu opasnost po Republiku Srpsku najavljujući upravo ovo što se sada dešava. Na štetnost ugovora o izgradnji Bočca 2 upozoravali su i pojedinci iz HE na Vrbasu. Uzalud. Oni koji su upozoravali dobili su otkaze. Jedan od njih bio je izvršni direktor HE na Vrbasu Zdravko Kovačević. HE na Vrbasu su se obavezale da će preuzeti rizik i eventualnu štetu po odštetnom zahtjevu.
Iz Vlade Republike Srpske i Elektroprivrede Republike Srpske nikada nisu odgovorili na pitanja Gerila info u vezi afere Vijadukt.
GERILA info
